Thỏa thuận giữa Tòa Thánh và Trung quốc giữ gìn kho tàng đức tin
Bên trong nhà thờ Xishiku, Bắc Kinh, Trung quốc (Ảnh Wikimedia Commons, Peter17)
Ông Gianni Valente, tân giám đốc cơ quan truyền giáo Fides của Vatican lên tiếng mạnh mẽ để bảo vệ thỏa thuận giữa Trung quốc-Tòa thánh, khi việc gia hạn sắp tới đang gây tranh cãi. Với những người nghĩ rằng Rôma và giáo hoàng Phanxicô đã để người cộng sản Bắc Kinh đánh lừa, ông phản đối những tác động cụ thể trên người công giáo Trung Quốc.
Bốn năm trước, ngày 22 tháng 9 năm 2018, đại diện Tòa thánh và chính phủ Cộng hòa Nhân dân Trung Hoa đã ký Thỏa thuận lâm thời về việc bổ nhiệm các giám mục công giáo Trung quốc tại Bắc Kinh. Thỏa thuận cho thời gian thử nghiệm là hai năm. Tháng 10 năm 2020, thỏa thuận này được gia hạn thêm hai năm.
Hôm nay, các tuyên bố của Đức Phanxicô và hồng y Quốc vụ khanh Pietro Parolin ám chỉ ý định tiếp tục quá trình thương lượng với mục đích giao phó trách nhiệm mục vụ cho các giám mục xứng đáng và phù hợp.
Ông Gianni Valente lưu ý: kể từ khi thỏa thuận được ký kết, không có nhiều vụ phong giám mục bất hợp pháp ở Trung quốc được thực hiện mà không có sự đồng ý của giáo hoàng. Kể từ cuối những năm 1950, các vụ phong bất hợp pháp đã gây ra vết thương đau lòng cho người công giáo Trung quốc. Từ năm 2018, sáu vụ phong tân giám mục đã được phong ở Trung quốc, các thủ tục bao gồm cả việc bổ nhiệm của giáo hoàng. Đồng thời, sáu giám mục được gọi là “hầm trú”, trước đây được phong nhưng không tuân theo các quy chế của guồng máy Trung quốc áp đặt, đã yêu cầu và đã được chính quyền Bắc Kinh công nhận.
Ngày nay, tất cả các giám mục Trung quốc đều hiệp thông với Rôma
Ông Gianni Valente thừa nhận con số này vẫn còn thấp, nếu tính đến tổng số các giáo phận công giáo Trung quốc đang không có giám mục hoặc do các giám mục rất lớn tuổi điều hành. Nhưng ngày nay tất cả các giám mục công giáo Trung quốc đều hiệp thông đầy đủ và công khai với giám mục Rôma.
Ông giám đốc hãng tin Fides lưu ý, thỏa thuận về việc bổ nhiệm các giám mục Trung quốc chạm đến bản chất tông truyền sâu đậm nhất và tính năng động trong đời sống bí tích của Giáo hội. Vấn đề được đề cập trong thỏa thuận liên quan đến đức tin của người công giáo Trung quốc, và những đau khổ gây ra do những chia cách trong giáo hội mà mấy mươi năm qua đã làm chia rẽ giáo sĩ và giáo dân, các cộng đồng và gia đình. Thỏa thuận cũng bao gồm việc tưởng nhớ các vị tử đạo và hiệu lực của các bí tích được cử hành ở Trung quốc.
Ông Gianni Valente nhấn mạnh hiệp thông trọn vẹn được khôi phục của tất cả các giám mục với giám mục Rôma không thể được cho là “đáng thất vọng” theo quan điểm của Tòa thánh, ông Gianni Valente nhấn mạnh, đặc biệt nếu chúng ta nhớ đến lịch sử này: “Những người gọi Thỏa thuận thực hành với kết quả tầm thường, hoặc thậm chí là một sai sót đáng tiếc, họ không chỉ phải xóa các tham chiếu đến động lực bí tích đã làm cho Giáo hội sống mà còn phải che giấu tất cả những gì đã xảy ra với người công giáo Trung quốc trong 70 năm qua.”
Người công giáo không phải là tác nhân của các thế lực thù địch
Trong một thời gian rất dài, các giám mục và Vatican thường được xem là “cảnh sát bảo vệ” cho chủ nghĩa đế quốc phương Tây. Ngày nay, không ai ở Trung quốc có thể nghĩ đến việc xúc phạm giáo hoàng và Giáo hội công giáo là tiếp tay cho các thế lực thù địch.
Ông Gianni Valente nhấn mạnh người công giáo có thể sống mà không có đặc quyền, nhưng không bị kỳ thị và bị coi là người nước ngoài, như những vị khách xa lạ hoặc đại diện của các nền văn hóa xa xôi.
Chứng kiến cuộc sống hàng ngày của tín hữu kitô, hãng tin Fides hiểu được, hoàn cảnh của họ có thể dẫn đến mệt mỏi, thất vọng, đau khổ, nhưng người công giáo có khả năng tuyên xưng đức tin của họ vào Chúa Kitô.
Các giáo hoàng gần đây đã chứng thực, hiệp thông của họ với Giáo hội công giáo Trung quốc không thể được khôi phục bằng các công cụ với quyền tối cao về mặt pháp lý, đơn giản vì sự hiệp thông này đã có sẵn, dựa trên sự chia sẻ cùng một đức tin công giáo. Ông Gianni Valente kết luận, đó là kho báu duy nhất có thể dựa lên, ngay cả trong những sự kiện bí ẩn và gây tranh cãi nhất ở thời điểm hiện tại.
Giuse Nguyễn Tùng Lâm dịch
