Giám mục Phi châu Richard Kuuia Baawobr thuộc Dòng Trắng sẽ là hồng y
Giám mục Baawobr, hồng y tương lai, đã học tại Fribourg, Thụy Sĩ, ngài ở tập viện Fribourg năm 1981 và 1982 | © SECAM
cath.ch, I. media, 2022-08-18
Chỉ trong khoảng thời gian vài tuần, giám mục Richard Kuuia Baawobr đã thay đổi cuộc đời khi ngày 29 tháng 5, Đức Phanxicô công bố danh sách các tân hồng y mà ngài sẽ phong. Giám mục Dòng Trắng giáo phận Wa, là một trong số các tân hồng y.
Khi tin tức được thông báo cho ngài vào cuối thánh lễ, giám mục người Ghana nghĩ đây là tin để đùa. Ngài nói với Vatican News và vẫn còn ngạc nhiên trước quyết định của Đức Phanxicô: “Đó là tin để nói đùa không quan trọng… Thông thường các tân hồng y được chỉ định trong số các tổng giám mục.”
Hai tháng trôi qua và một trách nhiệm mới đặt trên vai vị mục tử 63 tuổi, năm 2010 cha là người châu Phi đầu tiên được bầu đứng đầu Hội Truyền giáo châu Phi (Các Cha Dòng Trắng), một Dòng được hồng y người Pháp Charles Lavigerie thành lập vào cuối thế kỷ 19. Trong lần họp ở Ghana, các anh em giám mục Phi của ngài đã chọn ngài làm chủ tịch Hội đồng Giám mục Châu Phi và Madagascar (SECAM). Đây là lần đầu tiên một giám mục Ghana ở chức vụ này kể từ khi Hội đồng Giám mục thành lập năm 1969.
Đứng đầu Hội đồng, ngài đặc biệt tạo điều kiện thuận lợi cho việc điều phối và đối thoại giữa tất cả các giám mục châu Phi. Một nhiệm vụ tế nhị khi chúng ta biết trên lục địa này, chính các hội đồng giám mục lớn trong khu vực mới có những liên kết và phương tiện đáng kể.
Sự xuất hiện đột ngột của giám mục đã không làm cho ngài xao nhãng ơn gọi của mình: “Dù là hồng y, dù là chủ tịch Hội đồng Giám mục châu Phi, tôi thấy đây là lời kêu gọi phục vụ. Phục vụ Giáo hội, phục vụ anh chị em mình và sẵn sàng”, ngài nói trong cuộc bầu cử vào cuối tháng 7. Nhận thức ngày nay châu Phi có những chuyện mang đến cho Giáo hội hoàn vũ, ngài mong muốn góp phần thể hiện lời tiên tri của Đức Bênêđíctô XVI, người đã nói về lục địa này là một trong những lá phổi thiêng liêng của thế giới.
Một tu sĩ Dòng Trắng đã học tại Fribourg, Thụy Sĩ
Sinh ra tại Ghana ngày 21 tháng 6 năm 1959, sau khi học triết học tại chủng viện Saint-Victor ở Tamale, chủng sinh Richard Kuuia Baawobr vào Dòng Trắng năm 1981. Từ năm 1981 đến năm 1982, ngài học ở tập viện Fribourg. Sau đó, từ năm 1982 đến năm 1987, ngài hoàn thành nghiên cứu thần học tại Học viện Truyền giáo London. Và tại thủ đô nước Anh, ngài khấn trọn đời trước khi được thụ phong linh mục một năm sau đó, ngày 18 tháng 7 năm 1987.
Sau khi làm mục vụ ở một giáo xứ Congo, linh mục đến Rôma để học chú giải Kinh thánh ở Giáo hoàng Học viện Kinh thánh Rôma. Sau đó, ngài đến Lyon, nước Pháp để được đào tạo tại trung tâm linh đạo I-Nhã ở Châtelard. Tại đây ngài tốt nghiệp cao học về Kinh thánh và có bằng tiến sĩ về thần học Kinh thánh.
Sau kinh nghiệm mục vụ ở Tanzania, từ năm 1999 đến năm 2004, ngài là giám đốc nhà đào tạo các tu sĩ Dòng Trắng ở Toulouse. Một giai thoại năm 2004 cho thấy người tu sĩ 40 tuổi lúc đó không hề thiếu óc hài hước: “Các ứng viên của Dòng Huynh đệ Lavigerie (Toulouse) đã trêu chọc tôi, họ hỏi tôi nếu tôi được bầu làm Bề trên Tổng quyền thì nên đặt ảnh của tôi ở đâu. Tôi nói với họ: ‘Bạn có thể đặt ảnh tôi trong nhà vệ sinh, như thế tôi chắc chắn bạn sẽ thấy tôi ở đó mỗi ngày!’”, nhiều năm sau ngài vui vẻ kể giai thoại này.
Hồng y 140 năm sau khi nhà truyền giáo người Pháp Charles Lavigerie được nâng lên hàng hồng y
Cùng năm, ngài là phụ tá đầu tiên của Hội Truyền giáo Châu Phi. Trong nhiệm kỳ của ngài, ngài đã sống sót sau một chứng huyết khối tĩnh mạch sâu. Năm 2010, ngài được bầu làm Bề trên Tổng quyền của Hội Thừa sai Châu Phi, chức vụ ngài giữ cho đến năm 2016. Đó là chức vị đầu tiên dành cho một người châu Phi. Ở cương vị này, ngài nhận ra sứ mệnh không còn giới hạn ở châu Phi mà còn lan rộng ở châu Âu, châu Mỹ và châu Á. Ngài nhận ra tầm quan trọng của việc “xác định lãnh vực truyền giáo”.
Giám mục cũng được Liên minh các Bề trên Tổng quyền chọn để tham gia Thượng hội đồng về Gia đình vào tháng 10 năm 2015. Năm 2016, trong lãnh vực chuyên môn về hồi giáo, giám mục Baawobr là phó thủ hiến của Viện Giáo hoàng Nghiên cứu thế giới Ả rập hồi giáo, PISAI, sau đó ngài được bổ nhiệm làm giám mục giáo phận Wa, Ghana. Đức Phanxicô bổ nhiệm giám mục làm thành viên và cố vấn của Hội đồng Tòa Thánh về Hiệp nhất các Kitô hữu tháng 7 năm 2020.
Ngày 27 tháng 8, khi nhận được tước vị hồng y, giám mục Richard Kuuia Baawobr hẳn đã nghĩ đến hồng y Charles Lavigerie, người sáng lập Dòng Trắng 140 năm trước đây và được giáo hoàng Leon XIII phong hồng y ngày 28 tháng 3 năm 1882
Giuse Nguyễn Tùng Lâm dịch
