Giám mục Robert Francis Prevost đứng đầu Bộ Giám mục
Ngày thứ hai 30 tháng 1, Tòa Thánh loan báo Đức Phanxicô đã chấp nhận đơn từ chức vì giới hạn tuổi của hồng y bộ trưởng bộ Giám mục Marc Ouellet. Hồng y cũng rời chức vụ chủ tịch Ủy ban Giáo hoàng về Châu Mỹ Latinh. Giám mục người Mỹ Robert Francis Prevost, tu sĩ Dòng Âugutinô, 67 tuổi kế vị hồng y Ouellet.
Cho đến nay, giám mục Prevost là giám mục giáo phận Chiclayo, Peru. Ngài sẽ nhận nhiệm vụ tại Vatican ngày 12 tháng tư. Đức Phanxicô đã bất ngờ chọn một người không điển hình, một tu sĩ truyền giáo đứng đầu bộ đầy quyền lực, có trách nhiệm tuyển chọn các giám mục của các vùng đất kitô giáo lịch sử.
Sinh tại Chicago ngày 14 tháng 9 năm 1955, giám mục Robert Francis Prevost xuất thân từ một gia đình gốc Pháp, Ý và Tây Ban Nha. Được đào tạo toán học và triết học tại Đại học Villanova ở Philadelphia, năm 1977 ngài vào tập viện Âugutinô, 4 năm sau ngài tuyên khấn và chịu chức tại Rôma năm 1982.
Năm 1987, ngài đậu tiến sĩ giáo luật tại Angelicum (Đại học Giáo hoàng Thánh Tôma Aquinô) với luận án về “Vai trò bề trên địa phương của Dòng Thánh Âugutinô”. Trong thời gian làm luận án, ngài đi truyền giáo đầu tiên ở Peru năm 1985-86, với tư cách là chưởng ấn của giáo phận Chulucanas và cha sở của nhà thờ chính tòa.
Nhận Peru làm quê hương
Sau khi về quê hương Illinois vài tháng với tư cách là người chịu trách nhiệm về mục vụ ơn gọi và giám đốc các cơ quan truyền giáo cho tỉnh nhà, năm 1988 ngài trở lại Peru trong mười một năm, tại đây ngài làm nhiều sứ mệnh trong tổng giáo phận Trujillo: đặc biệt ngài thành lập một giáo xứ mà ngài là linh mục quản xứ đầu tiên cho đến năm 1999, ngài cũng là người đứng đầu cộng đoàn của mình, thẩm phán giáo hội, giám đốc chủng viện Âugutinô, trưởng học viện và giám đốc chủng viện giáo phận, nơi ngài dạy giáo luật, giáo phụ và luân lý.
Giám mục Francis Prevost đến từ Illinois | © Truyền thông Vatican
Được bầu làm Giám tỉnh, năm 1999 ngài về lại Chicago trước khi được bầu làm Bề trên Tổng quyền Dòng Thánh Âugutinô, một chức vụ ngài đã giữ hai nhiệm kỳ sáu năm, từ năm 2001 đến năm 2013. Sau một năm chuyển tiếp, ngài là giám đốc đào tạo tại tu viện Thánh Augutinô ở Chicago, ủy viên hội đồng và phó giám tỉnh, ngài được Đức Phanxicô phong giám mục tháng 11 năm 2014.
Chưa từng có một tu sĩ truyền giáo đứng đầu bộ Giám mục
Đầu tiên ngài là giám quản tông tòa giáo phận Chiclayo, tháng 9 năm 2015 ngài là giám mục thực thụ của giáo phận. Theo ấn bản năm 2022 của Niên giám Giáo hoàng, giáo phận nằm ở phía bắc Peru có 90 linh mục giáo phận, với tổng số dân 1,3 triệu người, 83% trong số này là giáo dân công giáo. Giám mục Prevost cũng từng là giám quản tông tòa của giáo phận Callao, một hải cảng lớn ở Thái Bình Dương từ năm 2020 đến 2021.
Việc bổ nhiệm ngài vào Giáo triều sẽ đưa ngài lên làm hồng y trong công nghị sắp tới. Ngài là thành viên bộ Giáo sĩ từ tháng 7 năm 2019 và bộ Giám mục từ ngày 21 tháng 11 năm 2020: những bổ nhiệm kín đáo này đôi khi có thể là dấu hiệu đầu tiên cho việc nhận trách nhiệm trong Giáo triều Rôma.
Nam bán cầu được vinh danh
Đây là lần đầu tiên một giám mục truyền giáo ở ngoài quốc gia gốc của mình được bổ nhiệm làm người đứng đầu thánh bộ chiến lược này, chịu trách nhiệm tuyển chọn giám mục của các giáo phận trong các quốc gia ‘kitô giáo xưa cổ’, chủ yếu nằm ở ‘bắc bán cầu’. Các vùng đất truyền giáo vẫn thuộc thẩm quyền của bộ Truyền giáo, trước đây là bộ Truyền giáo các Dân tộc. Nhưng đôi khi giám mục từ các quốc gia ở Nam bán cầu giữ chức vụ tổng trưởng thánh bộ dành cho các giám mục, như trường hợp hồng y Beninese Bernardin Gantin từ năm 1984 đến năm 1998 và người kế nhiệm ngài, hồng y người Brazil Lucas Moreira Neves, từ năm 1998 đến năm 2000.
Kể từ khi Vatican muốn nắm trong tay các tòa giám mục bị cám dỗ theo khuynh hướng thần học giải phóng, Ủy ban Giáo hoàng về Châu Mỹ la-tinh theo truyền thống được liên kết với bộ Giám mục. Và được gọi là “bộ Giáo sĩ” cho đến khi Tông hiến mới Anh em hãy rao giảng Tin Mừng Praedicate Evangelium về tổ chức Giáo triều Rôma ra đời năm 2022.
Giuse Nguyễn Tùng Lâm dịch
