Tại sao bàn đến việc Đức Phanxicô từ nhiệm?
Tất cả các chuyên gia đều đồng ý Đức Phanxicô sẽ không bao giờ từ nhiệm chừng nào Đức Bênêđíctô XVI còn sống.
Đức Phanxicô đến buổi tiếp kiến chung bằng xe lăn. VATICAN POPE FRANCESFE
Một giáo hoàng ngồi trên xe lăn, một công nghị chưa từng có để phong các hồng y tháng 8, chuyến thăm thành phố Aquila nơi có mộ giáo hoàng Celestin V, giáo hoàng đầu tiên từ nhiệm đã dấy lên những tin đồn trên các phương tiện truyền thông trên thế giới về doạn cuối triều giáo hoàng Đức Phanxicô, nhưng không có dấu chỉ nào cho thấy ngài có ý định này.
Tháng 9 năm ngoái ngài đã nói: “Khi nào giáo hoàng đau thì cũng có một cơn gió thoảng hay cơn bão tố mật nghị”, sau cuộc phẫu thuật đại tràng tháng 7 trước đó, ngài nói “trong đầu ngài không có ý nghĩ từ nhiệm”.
Nhưng năm 2014 ngài cũng nói “Đức Bênêđíctô XVI không phải là trường hợp cá biệt, ngài đã mở cánh cửa cho giáo hoàng danh dự” làm dấy lên tin đồn đến lượt ngài, ngài cũng sẽ từ nhiệm.
Một loạt yếu tố
Con bây giờ? Ngài đã 85 tuổi, không còn cử hành một số thánh lễ vì đau đầu gối và một số vấn đề liên hệ làm trầm trọng thêm.
Như quyết định loan báo chúa nhật vừa qua, ngày 27 tháng 8, ngài sẽ đến thăm thành phố Aquila, miền trung nước Ý, dự nghi thức Tha thứ, nơi đây có mộ giáo hoàng Celestin V, giáo hoàng đầu tiên bị áp lực chức vụ đã từ chức năm 1294 sau hơn bốn tháng làm giáo hoàng, ngài về với cuộc sống ẩn dật chiêm niệm.
Một ngày trước đó, một công nghị được tổ chức để bổ nhiệm 21 hồng y, trong đó có 16 hồng y cử tri, vào thời điểm chưa từng có trong năm cho loại công nghị này, đại dịch và hạn chế đi lại đã buộc các sự kiện lớn ở Vatican phải hoãn lại gần hai năm.
Với những việc này, theo một số người, giáo hoàng muốn đẩy nhanh việc lập công nghị để có thể thấy được người tiếp tục công việc cải cách của mình và triệu tập các hồng y để giải thích hiến chế mới ‘Praedicate Evangelium’.
Giáo sư Massimo Faggioli giải thích với hãng tin EFE: “Công nghị được triệu tập vì số hồng y cử tri đã giảm xuống dưới 120. Điều đáng chú ý là Đức Phanxicô đã triệu tập các hồng y đến Rôma để thảo luận trong hai ngày, việc này đã không xảy ra kể từ năm 2014. Đó là thời gian quan trọng là để biết hồng y đoàn”, giáo sư Faggioli là giáo sư lịch sử kitô giáo tại Đại học Villanova, Mỹ.
Đức Phanxicô đã triệu tập 7 công nghị, lần đầu tiên cách đây tám năm, gần như mỗi năm một công nghị, trừ năm 2021 vì đại dịch, và ngài đã có đa số các hồng y do ngài chọn. Sau ngày 27 tháng 8, nếu có mật nghị sẽ có 83 hồng y cử tri do ngài bổ nhiệm, 38 hồng y do Đức Bênêđíctô XVI và 11 của Đức Gioan-Phaolô II.
Không có bằng chứng về việc từ nhiệm
Nhà báo người Ai-len Gerad O’Connell của tạp chí America tại Rôma giải thích: “Rõ ràng là Đức Phanxicô có vấn đề di chuyển do đau đầu gối, nhưng ngài không có một vấn đề nào khác để không thể tiếp tục điều hành Giáo hội. Không có bằng chứng nào cho thấy ngài muốn từ nhiệm”, nhà báo O’Connell là chuyên gia kỳ cựu của Vatican, người thân cận với giáo hoàng, tác giả quyển sách “Cuộc bầu chọn giáo hoàng Phanxicô: chuyện kể mật nghị đã làm thay đổi lịch sử.”
Và, ngoài những lời đồn đại, nhà báo giải thích cuộc họp “gây ngạc nhiên” của hồng y đoàn cuối tháng 8 trùng với công nghị là để đáp ứng “yêu cầu của chính các hồng y, vì nhiều hồng y chưa quen biết nhau”.
Còn với giám đốc truyền thông của Đại học Santa Croce ở Rôma, ông Giovanni Tridente cho rằng: “Những tin đồn về việc từ nhiệm là những tin đồn trong các mật nghị: chỉ là đề tài đồn đoán chứ không có cơ sở vững chắc”. Ông nói tiếp: “Vì sao bây giờ? Vì giáo hoàng ngồi xe lăn là chuyện hiếm thấy, mỗi khi có ai gặp vấn đề sức khỏe, luôn có xu hướng nghĩ đến chuyện xấu nhất cho họ. Nhưng ngài chưa bao giờ đánh mất nụ cười, sức mạnh, ý chí của ngài, tiếp tục tông du. Đó không phải là dấu hiệu của thái độ từ nhiệm.”
Giáo sư Faggioli xem việc từ nhiệm là quá sớm: “Chúng ta chưa đến điểm này. Tổng thống Mỹ Franklin Roosevelt đã ngồi xe lăn khi điều khiển Thế chiến thứ hai. Và chúng ta chưa đến tình trạng sức khỏe của Đức Gioan-Phaolô II trong những năm cuối của triều giáo hoàng của ngài”.
Chưa từ nhiệm cho đến khi nào Đức Bênêđíctô XVI còn sống
Ngoài những trùng hợp ngẫu nhiên, tất cả các chuyên gia đều đồng ý Đức Phanxicô sẽ không bao giờ từ nhiệm khi Đức Bênêđíctô XVI còn sống và một quy định về nhân vật danh dự chưa từng có của giáo hoàng đang ngày càng trở nên cần thiết: đó có thể là bước tiếp theo.
Trong những tháng này, Đức Phanxicô phải hoàn tất việc cải cách điều hành Giáo hội với việc bổ nhiệm các “bộ trưởng” mới và tháng 10 năm sau, Thượng hội đồng sẽ quy tụ các giám mục từ khắp nơi trên thế giới về Rôma.
Và các chuyến tông du của Đức Phanxicô cũng không ngừng: đầu tháng 7 ngài đi Cộng hòa Dân chủ Congo và Nam Sudan, cuối tháng 7 ngài đi Canada và tháng 9 ngài đi Kazakhstan.
Giuse Nguyễn Tùng Lâm dịch
