Giải Nobel Hòa bình 2022: Ai sẽ là ứng viên tranh giải năm nay?
Ngày thứ sáu 7 tháng 10, tên của người đoạt giải Nobel Hòa bình năm 2022 sẽ được thông báo tại Oslo. Dù danh sách đề cử không bao giờ được công bố trước, nhưng một số tên được hé lộ qua các nhà bảo trợ cho họ. Năm 2021, hai nhà báo Maria Ressa và Dmitri Mouratov đã được giải.
Ảnh minh họa huy chương giải Nobel. Bertil Jonsson / Bertil – stock.adobe.com
Sau các giải về y học, vật lý, hóa học và văn học, giải Nobel Hòa bình 2022, giải thưởng cho một cá nhân hoặc một tổ chức đã đóng góp vào việc truyền bá hòa bình hoặc cho “sự tái hợp của các dân tộc”, sẽ được trao vào ngày thứ sáu 7 tháng 10. Danh sách các ứng viên đã khóa từ ngày 31 tháng 1 hàng năm, 50 năm sau danh sách này mới được công bố. Tuy nhiên, một vài tên được các nhà bảo trợ tiết lộ cho người có khả năng thắng.
Để trở thành ứng viên Giải Nobel Hòa bình, bạn phải được một thành viên của học viện khoa học, người đứng đầu nhà nước hoặc chính phủ hoặc một người từng đoạt giải đề xuất với Ủy ban Nobel. Ủy ban cấm tự đề cử, kể từ năm 1974, giải thưởng không thể được trao sau khi chết, trừ khi cái chết xảy ra sau khi tên của người được giải được công bố. Người thắng giải Nobel Hòa bình sau đó được một ủy ban do Quốc hội Na Uy chỉ định.
Các nhân vật chống đối chế độ Nga, Belarus, Iran
Năm nay trong số 343 được đề cử có Giáo hoàng Phanxicô, cô Greta Thunberg, nhà hoạt động vì khí hậu khởi nguồn các cuộc đình công của sinh viên vào các ngày thứ sáu “Thứ sáu vì tương lai” hay “chính phủ đoàn kết dân tộc” của Miến Điện, người thừa kế chính phủ của bà Aung San Suu Kyi, giải Nobel Hòa bình năm 1991 và là nhà lãnh đạo Miến Điện bị lật đổ bởi cuộc đảo chính quân sự tháng 2 năm 2021.
Trong số các tên được lưu hành có ông Alexeï Navalny, người chống chế độ Nga bị giam cầm tại Nga từ tháng 1 năm 2021, cũng như nhân vật của phe đối lập Belarus, Svetlana Tikhanovskaïahoặc Masih Alinejad người Iran, nhà hoạt động chống lại việc bắt phụ nữ mang voan.
Tổng thống Ukraine từ chối ứng cử
Vào giữa tháng 3, gần 40 nhà lập pháp châu Âu đã viết một thư cho Ủy ban Nobel, ngay sau khi bắt đầu cuộc tấn công của Nga ở Ukraine, yêu cầu họ gia hạn thời hạn đề cử và đề xuất tên của Volodymyr Zelensky, tổng thống Ukraine. Tuy nhiên, yêu cầu đã bị Ủy ban từ chối.
Năm 2021, giải Nobel Hòa bình được trao cho hai nhà báo. Bà Filipina Maria Ressa và ông Dmitri Mouratov người Nga đã được chọn vì “cuộc chiến dũng cảm cho quyền tự do ngôn luận”.
Bà Maria Ressa đồng sáng lập hãng truyền thông trực tuyến Rappler, ông Dmitry Muratov là đồng sáng lập kiêm biên tập viên của tờ báo Nga Novaïa Gazeta.
Giuse Nguyễn Tùng Lâm dịch
